De bevoegdheden van de geneesheer-inspecteurs van het RIZIV
Het is de wet van 16 november 1972 op de arbeidsinspectie die de bevoegdheden bepaalt van de sociale inspecteurs – en dus ook van de geneesheer-inspecteurs van het RIZIV.
Deze zijn aangevuld met de opheffing van het medisch geheim ten aanzien van deze laatsten door art 150 van de GVU-wet : …Onverminderd de bepalingen van de wet van 16 november 1972 betreffende de arbeidsinspectie zijn de werkgevers, de verzekeringsinstellingen, de verzorgingsinrichtingen, de tariferingsdiensten, alsmede hun aangestelden of gevolmachtigden, de personen die de bij deze gecoördineerde wet omschreven geneeskundige verstrekkingen mogen verlenen, en de rechthebbenden ertoe gehouden de geneesheren-inspecteurs, de apothekers-inspecteurs, de verpleegkundigen-controleurs, en de sociaal controleurs alle inlichtingen en bescheiden te verstrekken welke zij ter uitoefening van hun controleopdracht behoeven. De mededeling en het gebruik van die inlichtingen en bescheiden zijn afhankelijk gesteld van eerbiediging van het geneeskundig geheim.
De sociale inspecteurs mogen (in het kort samengevat) :
a) zich vrije doorgang verschaffen op elk tijdstip van de dag (en nacht), zonder eerdere verwittiging, in alle professionele ruimten of die waarvan een redelijk vermoeden bestaat dat er mensen in werken (dit omvat de praktijk van de arts en de tandarts met uitzondering van de privé-vertrekken vanwege de constitutionele bescherming die de domicilie geniet).
b) alle personen die hij nuttig acht afzonderlijk te ondervragen (m.a.w., de zorgverstrekker kan zich in dit stadium niet laten bijstaan door een raadsman) ;
c) de identiteitsgegevens van alle aanwezigen noteren ;
d) alle informatiedragers die zich op de werplek bevinden lokaliseren en onderzoeken en ze ook gebruiken om andere informatiedragers te onderzoeken : dwz, ze mogen op de plaats van de controle een werkpost gebruiken om opzoekingen te doen op een server of een internetsite ;
e) stalen nemen voor verder onderzoek, beslag leggen tegen ontvangstbewijs of roerende goederen verzegelen (bijv een computer) ;
f) vaststellingen maken aan de hand van foto- en videomateriaal (in de praktijk wordt dit niet gedaan in het kader van een RIZIV controle) ;
Onderzoeksrechters ter zijde genomen kan gezegd worden dat de bevoegdheden van de geneesheer-inspecteurs van het RIZIV zonder twijfel de omvangrijkste zijn in een democratische samenleving, vooral omdat ze tevens toegang hebben tot één der meest geheime aspecten uit de privé-sfeer : de gezondheid – de geestelijke inbegrepen – van personen.
De geneesheer-inspecteurs van het RIZIV zijn beëdigde ambtenaren die dienen ingeschreven te zijn bij de Orde der Geneesheren. Deze garanties zijn belangrijk maar niet absoluut. Waarschijnlijk is de Orde der Geneesheren de beste “opzichter” toch kan deze laatste bij wijze van het KB van 10 november 1967 niet aan een gecontroleerde zorgverstrekker het gevolg mededelen dat aan zijn klacht tegen een geneesheer-inspecteur gegeven werd…
Als laatste beroep kan het in bepaalde gevallen nodig zijn om klacht met burgerlijke partijstelling neer te leggen bij een onderzoeksrechter, bijv. voor valsheid in publieke geschrifte, gepleegd tijdens het opstellen van een PV.